Bolesne skurcze, szczególnie skurcze łydek w nocy, raz na jakiś czas zdarzają się każdemu. Co, jeśli dolegliwości pojawiają się regularnie, skutecznie zaburzając spokojny sen lub występują również w nocy? Na wzmożone przypadłości tego typu często uskarżają się osoby w podeszłym wieku. Dlaczego skurcze nocne nóg u seniora pojawiają się częściej i jak im zapobiegać? Wyjaśniamy w poniższym poradniku.
Skurcze nocne nóg wiążą się z nagłym bólem, który zazwyczaj mija po kilku minutach, jednak nieprzyjemne uczucie, szczególnie w łydkach, może utrzymywać się nawet do 24 godzin od wystąpienia skurczu. Zapewne zastanawiasz się, dlaczego występują nocne skurcze łydek - przyczyny mogą być różne - począwszy od zupełnie niegroźnych, przez sygnalizowanie przez organizm braków witamin i pierwiastków, po pierwsze objawy poważniejszych chorób. Dlatego też skurcze nocne kończyn dolnych nie powinny być bagatelizowane, zwłaszcza jeśli regularnie wracają. Nocne skurcze łydek to też częsta dolegliwość, z jaką borykają się osoby starsze. Poniżej wyjaśniamy, czym są skurcze nocne, przyczyny ich występowania i podpowiadamy, jakie działania profilaktyczne warto wdrożyć, aby uniknąć nawracania dolegliwości.
Skurcze nóg u osób starszych - przyczyny
Skurcz nocny łydki występuje, gdy napięty mięsień dostaje sygnał do skurczu, często ma to miejsce podczas snu w naturalnej pozycji, kiedy stawy kolanowe są lekko zgięte, a stopy skierowane ku dołowi. Takie ułożenie kończyn sprawia, że mięśnie łydki są krótsze, tym samym bardziej podatne na skurcz. Przykre i bolesne dolegliwości mogą spotkać każdego - osoby, które regularnie i intensywnie ćwiczą, mają stojącą lub siedzącą pracę, kobiety w zaawansowanej ciąży, jednak warto wspomnieć o grupie podwyższonego ryzyka. Znajdują się w niej osoby starsze. Skurcze nóg u osób starszych pojawiają się znacznie częściej. Szacuje się, że u około ⅓ osób powyżej 60 roku życia i około ½ osób, które osiągnęły wiek 80 lat, występują regularne, nawracające skurcze. W odniesieniu do tych statystyk należy też wspomnieć, że u około 4 na 10 osób w podeszłym wieku, skurcze pojawiają się co najmniej 3 razy w tygodniu. Poniżej przybliżamy najczęstsze przyczyny skurczów:
- przyjmowanie niektórych leków, zwłaszcza moczopędnych (diuretyków), środków na nadciśnienie, leków na zaparcia i przeczyszczających, furaginy (furazydyny), czyli leków na zakażenia dolnych dróg moczowych
- odwodnienie lub przegrzanie
- zmiany poziomu soli w krwiobiegu
- nieprawidłowa praca nerek, dializy
- nieleczona niedoczynność tarczycy
- zaburzenia gospodarki kwasowo-zasadowej
- zaburzenia gospodarki mineralnej
- niedobór witaminy E, witamin z grupy B, magnezu, wapnia, żelaza i potasu
- siedzący tryb życia
- zaburzenia na tle nerwowym
- choroba tętnic obwodowych, zła kondycja żył, żylaki
- niedokrwienie kończyn
- zaburzenia neurologiczne - polineuropatia.
Skurcze nóg u osób starszych - zapobieganie
Skurcze nóg u osób starszych mogą być wynikiem zmian w organizmie, jakie zachodzą wraz z wiekiem, jednak nie powinno się ich bagatelizować, gdyż mogą stanowić symptomy poważniejszych schorzeń, które mogą bezpośrednio zagrażać zdrowiu. Istnieje kilka form zapobiegania skurczom i sposobów na to, aby dolegliwości nie były tak uporczywe. W przypadku, gdy skurcz nocny łydki wybudzi nas ze snu, warto wykonać masaż obolałego mięśnia. W trakcie masowania należy wykonywać ruchy, które pozwolą na rozciągnięcie spiętego mięśnia - dzięki temu ból szybciej ustanie. Dobrym rozwiązaniem, zwłaszcza w przypadku skurczu w stopie, jest wyprostowanie jej w taki sposób, aby palce były skierowane w stronę golenia. W przypadku utrzymującej się tkliwości, która może trwać nawet do 24 godzin od momentu skurczu, pomocne mogą się okazać klasyczne środki przeciwbólowe. Poza tym warto wdrożyć konkretne czynności mające na celu zapobieganie nawracającym skurczom. Co się do nich zalicza?
- ćwiczenia - ćwiczenia rozciągające mogą skutecznie zwalczyć nawracające bolesne skurcze. Wystarczą krótkie, 5-minutowe ćwiczenia wykonywane 3 razy dziennie, przy czym ostatnia partia powinna zostać wykonana bezpośrednio przed zaśnięciem. Dzięki temu częstotliwość i intensywność skurczy się zmniejszy. Najlepszym ćwiczeniem rozciągającym będzie stanięcie w odległości około 60-90 cm od ściany utrzymując podeszwy stóp płasko na podłodze, bez odrywania pięt. Następnie należy się pochylić do przodu, opierając dłonie na ścianie - mięśnie łydek rozciągną się. Chcąc poczuć efekt, należy zachować regularność - lekka poprawa powinna nastąpić już po tygodniu. Tego typu ćwiczenie może być dość trudne w wykonaniu dla osoby w podeszłym wieku. Osoby starsze mogą wykonywać lżejsze ćwiczenia, które poprawią krążenie, również minimalizując ryzyko nawracania skurczów. W tym celu wystarczy naprzemiennie wspinać się na palce i pięty lub wykonywać to ćwiczenie na siedząco. Dobrą opcją będzie też wykonywanie okrężnych ruchów stopami
- odpoczynek - skurcze nóg u osób starszych, podobnie, jak i u młodszych, mogą być wynikiem przeciążenia nóg. Dlatego tak ważny jest prawidłowy odpoczynek. Po całym dniu warto zadbać o chwilę relaksu, leżąc na plecach, z nogami wyprostowanymi, lekko uniesionymi nad linię serca. Wystarczy pod stopny podłożyć kilka poduszek lub zwinięty koc
- prawidłowa pozycja podczas snu - skurcze nocne kończyn dolnych najczęściej występują nocą. Wpływ na to ma ułożenie w trakcie snu, o którym pisaliśmy wcześniej. Jak rozwiązać ten problem? Osoby, które mają w zwyczaju zasypiać na plecach, mogą podłożyć pod nogi poduszkę, z kolei osoby śpiące na brzuchu mogą zsunąć się z łóżka, aby stopy swobodnie zwisały. Ważne, aby układać się w takiej pozycji, która uniemożliwia zbliżanie się pięty w kierunku łydki, gdyż wówczas mięsień się skraca, przez co jest bardziej podatny na skurcz
- nawadnianie i suplementacja - jedną z przyczyn nawracających skurczów może być nieodpowiednie nawodnienie organizmu, niedobór elektrolitów, niektórych witamin i pierwiastków. O nawodnienie powinni dbać wszyscy, jednak w przypadku osób w podeszłym wieku, to klucz do dobrego zdrowia i samopoczucia, gdyż stabilny poziom płynów wyraźnie przyspiesza regenerację ciała, usprawnia pracę mózgu oraz układu krwionośnego, a, jak wiadomo, jedną z przyczyn bolesnych skurczów są problemy z prawidłowym krążeniem krwi. Równie istotna jest racjonalna, urozmaicona dieta bogata w elektrolity wzmacniające organizm i przyspieszające regenerację mięśni, wapń, żelazo, witaminę E i witaminy z grupy B. Warto też wziąć pod uwagę odpowiednią suplementację w postaci przyjmowania np. kompletu witamin i minerałów lub konkretnego składnika, np. magnezu, który wspiera proces regeneracji mięśni, wzmacnia je, równocześnie poprawiając działanie układu krwionośnego
- kompresjoterapia - czyli stosowanie wyrobów uciskowych, które są wyrobami medycznymi klasy I. Są to zarówno podkolanówki przeciwżylakowe, pończochy uciskowe, jak i legginsy przeciwżylakowe, które generują kontrolowany ucisk skumulowany w okolicy kostki i stopniowo rozchodzący się ku górze. Dzięki odpowiedniemu splotowi, podczas użytku produkty uciskowe wywołują też mikromasaż skóry, wspomagając tym samym przepływ krwi i limfy. Zarówno podkolanówki przeciwżylakowe, jak i pończochy uciskowe, czy legginsy dostępne są w kilku klasach ucisku - począwszy od profilaktycznych wyrobów polecanych np. osobom, które mają siedzący tryb życia, przez lekką kompresję, na silnym ucisku kończąc. Chcąc wyposażyć się w produkty uciskowe, w pierwszej kolejności należy zaczerpnąć porady eksperta, który dostosuje intensywność ucisku do konkretnych potrzeb i ogólnego stanu pacjenta. Należy pamiętać, że zbyt mocna kompresja wiąże się nie tylko z dyskomfortem, ale może być niebezpieczna dla zdrowia!
Skurcze nóg u osób starszych bywają naturalną reakcją organizmu na zachodzące w nim z wiekiem zmiany. Jeśli bolesne skurcze stają się coraz częstsze i silniejsze, należy wdrożyć odpowiednią profilaktykę, o której wspominaliśmy na łamach poradnika. Nie należy też zwlekać z wizytą u lekarza, gdyż skurcze mogą być oznaką poważniejszych dolegliwości wymagających specjalistycznego leczenia.
[product id="104, 106, 126, 133"]
